ေလး၀တီ ႏွင့္ ေလးကိုင္းသဏၭာန္ေျမ (ေဆာင္းပါး)

မူရင္း Link

ရခုိင္ျပည္ကို ၀တီေလးရပ္ေပါင္းစည္းအပ္ေသာ ရကၡမ႑လ(၀ါ)ရကၡမ႑ိဳင္ဟုေခၚေလ့ရွိပါသည္။ ယခုေခတ္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း၌ ရွိေနေသာ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ရာမမင္း၏ေလးကိုင္း သဏၭာန္ ရွိေနျပီး၊ေရွးရခုိင္မင္းမ်ားတံခိုးထြားခဲ့စဥ္က ရွိခဲ့ေသာ ရခုိင္ျပည္ႀကီး၏တစိတ္ တေဒသသာ ျဖစ္ပါသည္။


ရခုိ္င္အင္ပါယာႀကီးရွိခဲ့စဥ္က မူ အေနာက္ဘဂၤါ ၁၂ ျမိဳ ့့၊ႀတိပူရ၊ ဟုိင္းႀကီးကၽြန္း၊ လိပ္ကၽြန္း၊ ကိုကိုး ကၽြန္း၊ကပၸလီကၽြန္းေခၚ အႏၵမန္ကၽြန္း၊ နီကိုဘာကၽြန္းတုိ ့အထိ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ဘူးပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း ရခုိ္င္ျပည္ႏွင့္သီဟိုဠ္ကၽြန္းေခၚသိဃၤု ိိျပည္တို႔ ဆက္ဆံေရးမ်ားရွိခဲ့ပါသည္။ ထုိစဥ္ကရခုိင္ျပည္ႀကီး၏ ပံုသဏၭာန္မွာမူ ဆင္ဦးကင္း၏ လက္်ာဘက္ျခမ္းႏွင့္ ႏွာမာင္းပံုျဖစ္ခဲ့ေပလိမ့္မည္။

ခရစ္သကၠရဇ္၁၆၆၆-ခုမဂို-ရခုိင္စစ္ပြဲျပီးခ်ိန္မွစျပီးဘဂါၤ ၁၂ ျမိဳ ့ႏွင့္စစ္ တေကာင္းနယ္ကို လက္လႊတ္လုိက္ရသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္၄င္းနယ္မ်ားႏွင့္ ကပၸလီကၽြန္း၊နီကိုဘာကၽြန္းႏွင့္ ႀကိပူရတုိ႔ကို အဂၤလိပ္တုိ႔က သိမ္းယူလုိက္သည္။

ျမန္မာဘုရင္ ဘိုးေတာ္ေမာင္၀ုိင္း ရခုိင္ျပည္ကို နယ္ခ်ဲ႔သိမ္းပိုက္လုိက္စဥ္က ရခုိင္ျပည္၏ပိုင္နက္မွာ ယခု လက္ရွိရခုိ္င္ျပည္နယ္၏နယ္နိမိတ္ထက္ က်ယ္ျပန္႔ပါေသးသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အဂၤလိပ္တုိ႔ေအာက္ ျမန္မာျပည္ကို သိမ္းပိုက္ျပီးခ်ိန္၌၊ ဂြျမိဳ ႔ေအာက္ပိုင္းရွိ ရခုိင္ကမ္းရိုးတန္း၊ ဟိုင္းႀကီးကၽြန္း၊ လိပ္ကၽြန္း၊ ကိုကိုးကၽြန္းတုိ႔ကို ဧရာ၀တီတိုင္း၊ပုသိမ္ခရိုင္အတြင္းသို႔ ထည့္လုိက္၍လည္းေကာင္း၊ လြတ္လပ္ေရးရ ျပီးေနာက္ ၁၉၅၂-ခုႏွစ္တြင္ဦးႏုႏွင့္ ဖဆပလ အစိုးက ရခုိင္ျပည္ကို သူတုိ႔အေမ့လင္ပစၥည္းသဖြယ္ သေဘာထားျပီး ပလက္၀ျမိဳ ႔နယ္ကို ခ်င္း၀ိေသသတုိင္းသို႔ လက္ေဆာင္္ေပးလုိက္၍လည္းေကာင္း၊ ရခိ္ုင္ နယ္နိမိတ္မွာ က်ဥ္းသထက္က်ဥ္းသြားပါေတာ့သည္။

အဂၤလိပ္ေခတ္ကလည္း ရခုိ္င္ျပည္လူဦးေရနည္းသည္ကို အေၾကာင္္းျပျပီး၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးရန္ႏွင့္ အ လုပ္ၾကမ္းမ်ားလုပ္ရန္ ေခၚေတာကုလားေခၚ စစ္တေကာင္းသားဘဂၤါလီမ်ားကို သိန္းႏွင့္ခ်ီျပီး ရခို္င္ျပည္တြင္းးသို႔သြင္းလာခဲ့သည္။ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ႏွင့္ ရျပီးေနာက္တြင္လည္း အေရွ ့ပါကစၥတန္(ေနာက္ ပုိင္းဘဂၤလာဒက္ရွ္)မွ စစ္တေကာင္းသားမ်ား ရခိုင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွ တဆင့္ရခုိင္္ျပည္အရပ္ရပ္သို ့လည္းေကာင္း၊ ျမန္မာျပည္အႏံွ႔သို႔လည္းေကာင္း ခုိး၀င္ၾကပါသည္။ ၄င္း ကုလားမ်ားသည္ ရခုိင္ျပည္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ကိုလည္းေကာင္း သစၥာရွိၾက သူမ်ား မဟုတ္ပါ။ "အရိပ္ေနေန၊အခက္ခ်ိဳးခ်ိဳး"ဆိုေသာ စကားပံုအတိုင္း ၄င္းတုိ႔ေရာက္ရာ ေနရာတိုင္္းတြင္ မူဆလင္ႏိုင္ငံထူေတာင္ျပီး ေဒသခံတုိင္းရင္းသားမ်ားကို လူကိုလူျဖင့္ျမိဳျပီး အမ်ိဳးတံုးေအာင္လုပ္လုိသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

"ပြဲလန္႔တုန္း ဖ်ာခင္း" ဆုိေသာ စကားကိုလက္ေတြ ့အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ ျမန္မာျပည္ တြင္ ႏိုင္ငံေရးအက်ပ္အတည္းေပၚတုိင္း ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ပိုင္းကို မူဆလင္ႏိုင္ငံအျဖစ္ ခြဲထုတ္ရန္ႀကံေနသူမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ဦးႏုအစိုးရ ေရာင္စံုသူပုန္မ်ားေၾကာင့္ "အရူးမီး၀ုိင္း"ျဖစ္ေနခုိက္ မူဂ်ာဟစ္သူပုန္ထျပီး၊ ရခုိ္င္သမုိင္း၊ ျမန္မာသမုိင္း၊ အိႏၵိယသမိုင္း ႏွင့္ကမၻာ့သမိုင္း မည္သည့္သမုိင္းတြင္မွ မပါေသာ၊ မၾကား ဘူး ေသာ "ရိုဟင္ဂ်ာ" ဆိုသည့္ နာမည္သစ္ လူမ်ိဳးသစ္ကိုတည္ထြင္ျပီး ျပည္နယ္ေတာင္းခဲ့ ၾကပါသည္။

၁၉၈၈-ခုေနာက္ပုိင္းျမန္မာျပည္စစ္အစိုးရ"အမ်ားတံေထြးခြက္ပက္လက္ေမ်ာ"ေနခိုက္ကမၻာကိုလွည့္္၍ ညာစားၾကပါသည္။ အျဖစ္မွန္ကိုမသိေသာ ျမန္မာအစိုးရဆန္႔က်င္သူမ်ားမွာလည္း ကုလားမ်ား "လသာတုန္းဗိုင္းငင္၊မိုးရြာတုန္းေရခံ"လုပ္သည္ကိုမသိၾကဘဲ၊"ငါႏွင့္မတူငါ့ရန္သူ၊ငါ့ရန္သူ၏ ရန္သူသည္ ငါ့မိတ္ေဆြ"လုပ္ခဲ့ၾကသျဖင့္ ၄င္း"ရိုဟင္ဂ်ာ"နာမည္မွာ ကမၻာေက်ာ္သြားပါေတာ့သည္။

အမွန္မွာ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီစကား၌ရိုဟန္(Rohan) ဆုိသည္မွာ ရခုိင္ျပည္ကိုဆုိလိုျပီး (Rohangya)ရိုဟန္ဂ်ာဆုိသည္မွာ"ရခုိင္သား"ဟုအဓိပၸါယ္ရပါသည္။ စစ္တေကာင္းဘဂၤါလီတို႔၏ဆိုလုိရင္းရုိဟန္ႏွင့္ ရိုဟင္ဂ်ာမွာ ရခုိင္သားစစ္စစ္မ်ားျဖစ္ေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ရည္စူးပါသည္။အျခားနည္းျဖင့္ရွင္းျပရေသာ္ ရိုဟင္ဂ်ာ(Rohingya)၊ မတ္(ဂ)(Mugg)၊ေမာက္(Mogs)အားလံုးမွာ ရခို္င္ သားစစ္စစ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားကို ကုလားဘာသာစကားမ်ားးျဖင့္ေခၚျခင္းျဖစ္ပါ၏။ ယင္းစကားလံုးကို သစၥာမရွိ သားေရေပၚအိပ္ သားေရနားစားလုိေသာကုလားမ်ားက သူတုိ ့့ကိုဆုိလုိဟန္ လုပ္ျပီး "ယာ ရွင္ ကို ေမ်ာက္ေမာင္း"ဆုိေသာစကားပံုအတိုင္း "အိမ္ရွင္ကိုအိမ္ေပၚမွႏွင္ခ်ျပီး အိမ္ကိုေမာင္ပိုင္ စီးရန္ ၾကံၾကျခင္းျဖစ္ပါသည္။"

၄င္းကုလားမ်ား၏သမုိင္းလိမ္မ်ားကိုရခုိ္င္ပညာရွင္မ်ားျဖစ္ၾကေသာ ဂ်ပန္ေန ပါေမာကၡေဒါက္တာေအးခ်မ္း၊ အေမရိကန္ျပည္နယူးေယာက္ျမိဳ ႔မွ ပါေမာကၡဆရာႀကီးေဒါက္တာေအးေက်ာ္ႏွင့္ ေဒါက္တာ အရွင္နာယက၊ ရခုိ္င္ဗုဒၶဘာသာအသင္းႀကီး၏ဥကၠဌ အခင္ႀကီးဦးသာလွ၊၄င္း၏သား ဦးေက်ာ္သာလွ၊ ဂ်ာမဏီမွ ဆရာဦးခင္ေမာင္ေစာတုိ႔က အခ်က္အလက္အျပည့္အစံုျဖင့္ ေဖၚျပၾကေသာေၾကာင့္ ကုလားမ်ား "မွန္းခ်က္ႏွင့္ႏွမ္းထြက္မကိုက္"ျဖစ္သြားၾကပါေတာ့သည္။

၄င္းကုုလားတုိ႔မွာ အစက ရခုိင္ျပည္ေျမာက္ဦးမင္းဆက္ကို မူဆလင္မင္းဆက္ဟူ၍လည္းေကာင္္း ၊ ရခုိင္ျပည္ကို ကုလားျပည္အျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ျဖီးျဖန္းထားၾကရာမွ ယခုအခါ "တပတ္ေလွ်ာ့" သြား ႀကျပီး ရခိုင္ဘုရင္မ်ား၏အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား (ယခုေခတ္အေခၚ၀န္ႀကီးခ်ုဳပ္)ႏွင့္ အမတ္္ႀကီးမ်ား(ယခုေခတ္အေခၚ၀န္ႀကီး)တုိ ့မွာ မူဆလင္ကုလားမ်ားျဖစ္သည္ဟု သမုိင္းလိမ္ကို ေရးလာၾကျပန္ပါသည္။

စာေရးသူသည္စကားႀကီးဆယ္ခြန္းပါ"ေကာက္ပင္ရိပ္လွီး"နည္းအတိုင္းသူတုိ႔စကားျဖင့္ပင္သူတုိ႔ကို ျပန္၍ေခ်ပပါမည္။

(၁)ကုလားမ်ား၏အဆုိအရ ရခုိ္င္ဘုရင္ နရပတိႀကီး(၁၆၃၈-၄၅)၏အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမွာ"Sri Bara Thakur" ဆိုေသာမူဆလင္ျဖစ္သည္ဟူ၏။

(က) Sri Bara Thakur မွာနာမည္ကိုျမင္လုိက္ရံုမွ်ႏွင့္မူဆလင္မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေသခ်ာသြားေတာ့သည္။၄င္း အမည္မွာ ဟိႏၵဴနာမည္ျဖစ္ပါသည္။

(ခ)နရပတိႀကီးေခၚ ငကုသမွာ ရခုိင္ရာဇ၀င္တြင္မင္းဆိုးမင္းညစ္အျဖစ္ သမုိင္းတြင္ က်န္ရစ္ သူျဖစ္သည္။ သူ႔ကို နန္းေပၚဆြဲတင္ေပးခဲ့ေသာ မိဖုရားနတ္ရွင္မယ္ကိုပင္ မယံုၾကည္ေတာ့ဘဲ အိမ္နိမ့္စံေစခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၄င္းမင္းက ကုလားမ်ားကို ယံုၾကည္ျပီး အမတ္ခ်ုဳပ္အရာေပးသည္ ဆိုေသာစကားမွာ ယုတၱိမရွိပါ။

(၂)သီရိသုဓမၼဘုရင္က Ashraf Khan ကိုအမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးႏွင့္္စစ္သူႀကီးရာထူးေပးျပီး အလြန္ယံု ၾကည္အားကိုးကာ ေလးလခန္ ့ခရီးထြက္ေနခို္က္ နန္းကိုပင္အပ္သည္ ဟူသတတ္။

(က)ရခုိင္တိုင္းလုိလိုသိၾကသည့္ ရာဇ၀င္မွာ သီရိသုဓမၼဘုရင္ကို မိဖုရားနတ္ရွင္မယ္က တျဖည္းျဖည္း အဆိပ္ခတ္သတ္သည္။ သီရိသုဓမၼနတ္ရြာစံျပီး သားေတာ္ မင္းစေန နန္းတက္ရာတြင္လည္း အဆိပ္ခတ္ျပီး သတ္ျပန္သည္။ ၄င္းေနာက္ နတ္ရွင္မယ္က သူ၏ တိတ္တိတ္ ပုန္းခ်စ္သူ(၀ါ)လင္ေမွ်ာင္ အမတ္ ငကုသ ကို နန္းတင္လုိက္ျပီး နရပတိႀကီးဘြဲ ့ႏွင့္ ရခိုင္မင္းျဖစ္လာေစသည္။ ၄င္းအခ်က္မ်ားအားလံုးမွန္ပါသည္။ ဤ သုိဆုိလွ်င္ သိရိသုဓမၼ၏ လူယံုေတာ္အမတ္စစ္သူႀကီးဟုဆိုေသာ ထုိမူဆလင္ကုလား အဘယ္အရပ္သုိ႔ေရာက္ေနျပီး အဘယ္သို႔ေသာကိစၥမ်ားေၾကာင့္ သီရိသုဓမၼေရာ သား ေတာ္ပါ လုပ္ႀကံခံရသည့္ ကိစၥတြင္ မတားဆီးႏုိင္ခဲ့ရပါသနည္း။

(ခ)၄င္းတုိ ့ကိုယ္တုိင္ပင္ႀကံရာပါမ်ားျဖစ္ေနၾကပါသလား။

(ဂ)လံၾကဳပ္ရာဇ၀င္ျဖစ္သျဖင့္ ၄င္းတုိ ့နာမည္မ်ားသမုိင္းတင္မခံရျခင္းျဖစ္ရေပမည္။

(၃)ကုလားမ်ားအဆိုအရ Magan Thakur သည္ သတိုးမင္းၾတားႏွင့္သားေတာ္စႏၵသုဓမၼ(၁၆၅၂-၈၄)တို ့လက္ထက္တြင္အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးျဖစ္ခဲ့သည္၊၄င္းေနာက္တြင္ Nabanajmaglis ၊SrimaMaglis တို ့သံုဦးအစဥ္အလိုက္အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားျဖစ္ျပီး၊ေရတြင္းေရကန္ဗလီမ်ားေဆာက္လုပ္ေပး၍ညီလာခံတြင္ အမ်ား ေကာင္းခ်ီးၾသဘာေပးခဲ့ၾကသည္။ ၄င္းတုိ႔ႏွင့္ပတ္သက္ေသာစာအုပ္မ်ားကို Shah Alaol က ၁၆၇၃-ခုႏွစ္ တြင္ ေရးသားျပီးစီးသည္ဟုဆိုျပန္၏။

(က)သမုိင္းအစံုစံုတြင္ပါသည္ကား ၁၆၆၀-ခုႏွစ္တြင္မဂိုမင္းသားရွာရွဴဂ်ာ ႏွင့္ ေနာက္လုိက္ ေနာက္ပါမ်ားရခုိင္ျပည္တြင္လာေရာက္ခိုလံႈသည္။ ရခိုင္ဘုရင္စႏၵသုဓမၼက အစတြင္ ေကာင္းစြာလက္ခံထားေသာ္လည္း မဂိုမင္းသမီးအမီနာကို"ေျခေတာ္တင္"လုိသည့္ကိစၥမွစျပီး ရွာရွဴဂ်ာႏွင့္ ေနာက္လုိက္မ်ား အသတ္ခံသူမ်ားျဖစ္သြားျပီး ရခုိ္င့္ဘုရင့္သစၥာခံ ကမန္ေခၚ ေလးကိုင္သူရဲမ်ားမွာလည္း ေျမာက္ဦးတြင္မေနႏိုင္ေတာ့ဘဲ ရမ္းျဗဲကၽြန္းႏွင့္ သံတြဲခရိုင္တြင္းသို႔ ထြက္ေျပးသြားၾကရသည္။ ၄င္းေနာက္ မဂို-ရခုိင္ စစ္ပြဲျဖစ္ျပီး စစ္တေကာင္းကို လံုး၀ လက္လႊတ္လုိက္ရသည္။ ၄င္းမွာ ခရစ္သကၠရာဇ္ ၁၆၆၆-ခုႏွစ္ျဖစ္သည္။

(ခ)၄င္းခ်က္မ်ားကိုေထာက္၍စႏၵသုဓမၼေခတ္တြင္ မူဆလင္အမတ္ခ်ဳပ္ႀကီး (၃)ယာက္ခန္႔ထားသည္ ဆိုသည့္ကိစၥမွာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

(ဂ)၄င္းတုိ ့မွာရွာရွဴဂ်ာႏွင့္ပါလာသူမ်ား၊ ရွာရွဴဂ်ာ၏အမတ္မ်ားသာ ျဖစ္တန္ရာပါသည္။

(ဃ)စႏၵသုဓမၼက အစဦးတြင္၄င္းတုိ ့ကိုေကာင္းစြာေစာင့္ေရွာက္ထား၍စႏၵသုဓမၼ၏"ဘုန္းေတာ္ဘြဲ ့" ကို၄င္းတုိ ့၏ ဘာသာျဖင့္သီကံုးခဲ့ၾကဟန္ရွိပါသည္။

(င) Shah Alaol ၏ ၁၆၇၃-ခုႏွစ္စာအုပ္ျပီးခ်ိန္တြင္ စစ္တေကာင္းနယ္မွာရခုိ္င္တုိ႔ မပိုင္ေတာ့ပါ။ မပိုင္ေတာ့သည့္နယ္ကို အုပ္စိုးခဲ့သည့္ ဘုရင္တပါး၏ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔ကို မည္သည့္ပုဂၢိဳလ္ကမွ်မပို္င္ေတာ့သည့္နယ္တြင္ ေရးမည္မဟုတ္ပါ။

(စ)ဥပမာအားျဖင့္ပထမကမၻာစစ္ျပီးခ်ိန္အထိျမန္မာမ်ား ပဥၥမေျမာက္ေဂ်ာ့ဘုရင္ႏွင့္ေမရီမိဖုရားတုိ႔၏ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔ကို ဧကပုိဒ္ရတုျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ရတုပိုဒ္စံုျဖင့္လည္းေကာင္း ေရးသားပူေဇာ္ခဲ့ပါေသာ္လည္း ၁၉၄၈-ခုႏွစ္မွစ၍ မည္သူမွ်မေရးေတာ့ပါ။ ေရးသူရွိလွ်င္လည္း အဆဲခံရမည္မွာ ေသခ်ာပါသည္။

(၄)ရခုိင္ဘုရင္မင္းဖေလာင္းႀကီးႏွင့္ ရာဇာႀကီးတုိ ့၏ ပညာရွိအမတ္ႀကီး မဟာပညာေက်ာ္ေလွ်ာက္ထံုးတုိ႔ကို ကိုးကားျပပါမည္။

(က)မီးေခ်ာင္းစားေသလြန္ရာ ေပါင္းတုပ္ကၽြန္းေန ကုလား မ်ာလီ က မိဖုရားႀကီးကို အသျပာ တေထာင္ဆက္သျပီး မီးေခ်ာင္းစားအရာေတာင္းသည့္ကိစၥ၌ "အရွင္မင္းျမတ္၊မရမာႏွင့္ကုလား သည္ လူခ်င္းသာတူပါသည္၊ စိတ္ခ်င္းမတူပါ၊ မရမာတုိ႔၏ မိရိုးဖလာအက်င့္မွာ ဘုရား၊တရား၊သံဃာ ရတနာသံုးပါးကို အၾကည္ညို ျမဲျမဲေစာင့္ထိမ္းမွသာ သာသနာေတာ္တည္ပါမည္။ ယင္းသို႔တရား ႏွင့္ကုလား အယူမတူပါ။ ရုပ္ပြားဆင္းတုု၊ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္တုိ႔ကို အဥၥလီ လက္ အုပ္ ခ်ီမိအံ့၊ ၄င္းလက္ကိုျဖတ္ေစ၊ ယင္းသုိ ့ကုလားဘုရားအမွာ က်မ္္းဂန္ရွိသည္ဆိုသည့္ အယူႏွင့္ေနသူမ်ား ျဖစ္ပါသည္။ မ်ာလိကိုေက်းစားရြားစားျမိဳ႔ စားေပးလုိပါလွ်င္ တိုင္းျပည္ေတာ္တြင္ ကုလားျမိဳ ႔ရြာအမ်ားရွိပါသည္။ ၄င္းတုိ ့အက်င့္ အယူတူရာ ဘာသာ၀င္ခ်င္းသာ ေက်းစားရြာစားေပးရပါမည္။မာရမာတုိ ့ ေန ရာအရပ္တြင္ ေက်းစားး ရြာစားမေပးသင့္ပါ။"

(ခ)ရံုပသီျပည္ကုလားမင္းက သံေစေသာအခါ၌လည္း"အရွင္းမင္းျမတ္၊ကုလားတကာ့ ကုလားတြင္ ပသီကုလားတုိ႔သည္ အေကာက္အလိမ္ အဆုိးအညစ္ အထူဆံုးျဖစ္ပါသည္။ ယခုလာသည့္ဒါကုစီသည္လည္း ပသီကုလား ၊သင္းတုိ ့အရွင္လည္းပသီမင္းျဖစ္ပါသည္၊မယံုထိုက္ပါ။ အေသအခ်ာ စံုစမ္းျပီးမွ ေရွ႔႔႔ေတာ္သို ့၀င္ေစရပါမည္။"

အထက္ပါအေထာက္အထားမ်ားအရ၊ ရခို္င္ဘုရင္မ်ားသည္ ကုလားနယ္မ်ားကို ပိုင္ခဲ့ျငားေသာ္လည္း ကုလားမ်ား အထူးသျဖင့္ ပသီကုလားမ်ားကိုမယံုခဲ့ၾကပါ။ ထုိ ့ေၾကာင့္ပသီကုလားမ်ားကို အမတ္ခ်ဳပ္၊ အမတ္ႀကီး၊ စစ္သူႀကီးခန္႔ခဲ့သည္ဆိုေသာအဆိုမ်ားမွာ "ေတာင္ထိပ္ၾကာေပါက္အေနာက္ ေနထြက္" စေသာ ယံုတမ္းစကားမ်ားသာ ျဖစ္ပါေပသည္။

ယခုေခတ္တြင္လည္း ကုလားမ်ားသည္ ခ်မ္းသာေသာအာရပ္ႏုိင္ငံမ်ားမွ ေငြမ်ားကိုလက္ခံရယူျပီး ျမန္မာျပည္၊ အထူးသျဖင့္ရခုိင္ျပည္ကို ပသီျပည္ျဖစ္ေအာင္ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ၾကိဳးစားခဲ့ၾက၊ ၾကိဳးစား ေနဆဲျဖစ္ပါသည္။ ရခုိင္မ်ား ကုလားေထာင္ေခ်ာက္ထဲသို႔ မ၀င္မိေစရန္ အထူး သတိထားၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။

အကၽြန္သည္ ေလာကပါလနတ္မင္းဟူေသာ ကေလာင္အမည္ကိုယူထားပါသည္။ ေလာကႀကီး သာသနာေတာ္ႀကီးကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူဟူေသာ အဓိပၸာယ္ရွိေသာ အမည္ႏွင့္အညီ ရခုိ္င္ျပည္ႏွင့္ ဗုဒၶသာသာနာေတာ္အတြက္ မိမိစြမ္းအားရွိသမွ် ေဆာင္ရြက္ရမည္ျဖစ္ပါသည္။ အသက္ အရြယ္အားျဖင့္လည္း ဇရာပိုင္းသို႔ ေရာက္ရွိေနပါျပီ။ ဗုဒၶဘာသာ အယူအဆအားျဖင့္ တတိယအရြယ္၊ ရခုိင္အေခၚ ၀ါႀကီးျဖစ္ေနပါျပီ။ ရခုိင္သားေခ် ရခုိင္သမေခ်တုိ႔က အခင္ႀကီးဟု လည္းေကာင္း၊ ဘႀကီးဟုလည္းေကာင္း ေခၚၾကပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ မိမိ၏ သားေခ်၊သမီးေခ်၊တူေခ်၊တူမေခ်တုိ႔ကို ေအာက္ပါစကားမ်ားမွာၾကားလုိပါသည္။

(၁) ရခုိင္သား၊ရခိ္ုင္သမအခ်ိဳ ့က ကဗ်ာဆန္ဆန္ရခုိ္င္ျပည္ကုိ လျခမ္းေျမဟုေရးေနၾကသည္ကိုေတြ ့ ရပါသည္။ "ၾကယ္ႏွင့္လျခမ္း"သည္ ပသီကုလားတုိ႔၏ အထိမ္းအမွတ္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ရခုိင္ျပည္ကို"လျခမ္းေျမ" ဟုမေရးသင့္ပါ။ ကုလားမ်ားက ၄င္းစကားကိုအသံုးခ်ျပီး ရခုိင္ျပည္ကုိ ပသီျပည္ အျဖစ္"ကလိမ္ေစ့ျငမ္း"ဆင္ၾကပါလိမ့္မည္။ "လျခမ္းေျမ"အစား ၄င္းႏွင့္ပံုသဏၭာန္မျခားေသာ"ေလးကိုင္းေျမ"၊"ေလးကုိင္းသဏၭာန္ေျမ"ဟူေသာအသံုးကို သံုးၾကပါ။"ရာမေလးလုိ သဏၭာန္အေကြးနဲ႔" ဆိုေသာစာခ်ိဳးလည္းရွိပါသည္။ ဗုဒၶ၀င္ပါသိဒၶတၳမင္းသား ေလးေတာ္တင္ခန္းလည္းရွိပါသည္။ ထုိ႔ ေၾကာင္း ေလးကိုင္းသဏၭာန္ေျမသည္ အႏၱရယ္ကင္းပါသည္။ အကယ္၍ လမင္းပံုကိုသံုးခ်င္ပါလွ်င္လည္း ဗုဒၶဘာသာတုိ႔သည္ လျပည့္ေန႔ကိုသာ အထြဋ္္အျမတ္ထားၾကပါသည္။ လျခမ္းကို မထားၾကပါ။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား၏မ်က္ခံုးကိုေတာ့ "ခံုးမ်က္စ၊သံုးရက္လ၊မမုန္းရက္ပ" ဟုသာ သံုး တတ္ ၾကပါသည္။ ခံုးမ်က္စ၊သံုးရက္လသဏၭာန္ေျမဟု သံုးၾကပါ။

(၂)ျမန္မာမႈတြင္နဂိုကမရွိေသာ "မဂၤလာပါ"ဆိုသည့္ႏႈတ္ခြန္းဆက္စကားကို စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္က ထြင္လာခဲ့ျပီး လက္အုပ္ခ်ီရွိခိုးခုိင္းေနပါသည္။ အကၽြန္ရို ႔ရခုိင္တုိ႔ဂုဏ္ယူစြာဆုိေလ့ရွိၾကသည္မွာကား"ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈႏွင့္ ငါတုိ႔မဆုိင္၊ ဒုိ႔ရခုိင္မွာ သီးျခားယဥ္ေက်းမႈရွိပါသည္။ ျမန္မာစာ မေပၚခင္ကပင္ ငါရို ႔ရခုိင္ ရကၡ၀ဏၰစာလံုးရွိေနျပီျဖစ္သည္။ "စသည္ျဖင့္"ဤသို႔ဆိုထားၾကပါလွ်က္ အဘယ္ေၾကာင့္ ဗမာတုိ ့အရူးထျပီး"မဂၤလာပါ"လုပ္သည္ကိုမ်ိဳးခ်စ္ရခုိ္င္မ်ားက သံေယာင္လုိက္ျပီး "ေမာင္ဂလာပါ"ေနၾကရပါသနည္း။ ေရဒီယိုရုပ္သံတို႔တြင္ မၾကားခ်င္အဆံုးျဖစ္ေနပါျပီ။ ဆရာႀကီး ေဒါက္တာ ေအးေက်ာ္သည္ ရခုိ္င္ဘာသာ စာေပယဥ္ေက်းမႈတုိ႔ကို အထူးဂရုစိုက္ျပီး ေနာင္လာ ေနာက္သားမ်ားကို ဗဟုသုတေပးေနပါသည္။"ေမာင္ဂလာပါ"သည္ ရခုိင္ႏႈတ္ဆက္နည္း ဟုတ္မဟုတ္ ဆရာႀကီးကိုေမးၾကည့္ၾကပါ။မ်ိဳးခ်စ္ကိုေရႊရခုိ္င္အေပါင္းတုို ့ ရခုိင္ရိုးရာ ႏႈတ္ဆက္နည္းတခုကိုရွာျပီး အစားထုိးၾကရန္ ေလးနက္စြာ အႀကံေပးလုိပါသည္။

စစ္အစိုးရက "မဂၤလာပါ" ႏွင့္ လက္အုပ္ခ်ီနည္းကို ဗမာ့ယဥ္ေက်းမႈပံုသြင္းလာသည္မွာ မည္မွ်ေလာက္ ဒုကၡေတြ ့ႏုိင္ေၾကာင္း စာေရးသူကိုယ့္ေတြ ့ ႀကံဳေတြ ့ရပံုကိုတင္ျပလုိပါသည္။ တခါက ႏိုင္ငံျခားသူ၊ျမန္မာဘာသာစကားႏွင့္ စာေပကိုေလ့လာေနသူဆရာမတဦးက ရန္ကုန္ျမိဳ ့တြင္ နာမည္ႀကီး ျမန္မာစာေရးဆရာမႀကီး တဦး၏အသုဘတြင္ လူတကာကိုလုိက္ျပီး "မဂၤလာပါရွင့္"ဟု လက္အုပ္ခ်ီျပီး ႏႈတ္ဆက္ ေန ေလေတာ့ရာ မသာရွင္ေရာ အသုဘ လာသူအေပါင္း ငိုအား ထက္ရယ္အားသန္ျဖစ္ သြားရဘူးပါသည္။

(၃)စာေရးသူသည္ ျမန္မာဘုရင္တုိ ့၏နန္းသံုးျဖစ္ေသာ က၀ိလကၡဏာသတ္ပံုက်မ္း၊ ခြဲထား ေက်ာ္၊ ရစ္ပင့္ဒီကာ၊ျမန္မာ့သံေယာဃဒီပနီက်မ္း တုိ ့ႏွင့္တကြ၊အဂၤလိပ္ေခတ္မွစျပီး လြတ္္လပ္ ေရး ေခတ္ ထိရံုးသံုး ေက်ာင္းသံုးျပဌာန္း ခဲ့ေသာက၀ိမ်က္မွန္သတ္ပံုက်မ္းပါ သတ္ပံုသတ္ပံုသတ္ညႊန္းမ်ား အ တုိင္း သာ ေရးေလ့ရွိပါသည္။ စစ္အစိုးရ ေခတ္ထုတ္ သတ္ပံုက်မ္းကို လိုက္နာလုိစိတ္ မရွိပါ။ ကြယ္လြန္သူ ျမန္မာစာေရးဆရာႀကီး ေၾကးမံု ဦးေသာင္း"စာေရးဆရာေအာင္ဗလ" ျမန္မာစာေရာ အဂၤလိပ္စာပါမတတ္သည့္ဗိုလ္ေန၀င္း ျမန္မာစာအဖြဲ႔ ဥကၠဌႀကီးတက္လုပ္ရာတြင္ ျမန္မာစာေပ သတ္ပံုသတ္ညႊန္းတုိ ့မွာ ငါးပါးမက သံဃာစင္ပါ ေမွာက္ေလေတာ့၏။ဟုအတိအလင္းေရးခဲ့ျပီး တစ္အေရးအသားမ်ား အေရးအသားမ်ား၊ စစ္အစုိးရ၏သတ္ပံုက်မ္းတြင္ မည္သုိ႔မွားယြင္းေနၾကာင္း ေထာက္ျပသြားခဲ့ရွာပါသည္။ တပင္ေရႊထီးဘုရင္၊ဗိုလ္တေထာင္ဘုရား၊ သံလွ်င္ ရွိ နတ္စင္တရာဘုရား စသည့္ဘုရားအမည္မ်ားက သက္ေသခံေနပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္းရွိ ေၾကာက္ေနရသျဖင့္ ဤသတ္ပံုက်မ္းကိုေသာ္လည္း ေအာင့္ကာနမ္းနၾကရသည္ကို ထားပါေတာ့၊ ျပည္ပေရာက္ျမန္မာစာနယ္ဇင္းမ်ားေရာ ရခို္င္စာနယ္ဇင္းမ်ားကပါ ၄င္းသတ္ပံုက်မ္းကို ဘုရားဗ်ာဒိတ္ေတာ္သေဘာထားျပီး လုိက္ေရးေနၾကသည္မွာ မသင့္ေတာ္ပါ။ စဥ္းစားၾကပါ။

အကၽြန္သည္ ၀ါႀကီး၀တၱရားအတုိင္း မ်ိဳးခ်စ္ရခုိ္င္အေခ်၊ သမေခ်မ်ားကို ဆုိေရးရွိသည့္အတုိင္း ဆိုျပ ေရး ျပခဲ့ပါျပီ။ က်န္ကိစၥမ်ားကိုေတာ့ ရခုိင္အေခ်၊ သမေခ်မ်ား၏ စိတ္ႏွင့္အညီ လုပ္ေဆာင္ၾကပါကုန္ေလာ့။ အကၽြန္႔တြင္ တိုက္တြန္းႏို္င္ေသာ ၀တၱရားသာရွိပါသည္။ မည္သူ ့ကိုမွ်အတင္းအက်ပ္ေစခိုင္း လိုေသာဆႏၵမရွိပါ။ ေစခုိင္းႏုိင္သည့္အာဏာလည္းမရွိပါ။ မေကာင္းျမစ္တားေကာင္းရာညႊန္လတ္ဆိုေသာဆႏၵျဖင့္သာ ဤေဆာင္းပါးကိုေရးရျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ေရးသားသူ ၊ ေလာကပါလနတ္မင္း